Jơnau Yal Niam Kơnràñ Jesu đơs: ‘‘Añ lah gùng, bơta ngăn mơ bơta kis; ờ geh cau lơi tus mơ Bàp, dilah ờ găn Añ.” Dilah bol kòn neh git Añ, gen bol kòn krung rơp git Bàp Añ; mơ bơh tŭ do, bol kòn git Khai mơ neh gŏ Khai” (Jo 14, 6-7).
Elizabeth K’ Thùy
Việt Nam ta là một đất nước nổi tiếng với những phong tục, tập quán độc đáo riêng. Một trong những nơi không thể không nhắc đến đó chính là Tây Nguyên. Nơi đây là cái nôi cho nhiều tộc người anh em cùng sinh sống, là mảnh đất của những đất bazan màu mỡ, nổi tiếng về Café. Điều làm cho du khách khi đến mảnh đất này cảm thấy hấp dẫn chính là những lễ hội đa dạng và con người hiếu khách. Mỗi khi lễ hội diễn ra, không thể thiếu âm thanh góp vui cho mọi người trong buôn làng. Đây chính là nét đặc sắc tạo nên một lễ hội, cồng chiêng ở Tây Nguyên.
Chiếc cồng chiêng là “bản sao” đặc biệt của đàn đá bởi nó cũng tạo nên âm thanh tương tự đặc biệt. Những viên đá được gọi đẽo ở những kích thước khác nhau tạo nên âm thanh, nếu như không có sự phát minh của đàn đá thì chúng ta không thể có được cồng chiêng như ngày nay. Những công cụ bằng đá là dụng cụ phổ biến trước khi có sự xuất hiện của đồng, kim loại. Từ thời xưa, cồng chiêng đã được đánh lên trong những ngày hội mừng lúa mới, cầu nguyện cho cả buôn làng có được mùa màng bội thu. Đây cũng được xem như là một nét văn hóa tín ngưỡng chỉ riêng của người Tây Nguyên.
Âm thanh của tiếng cồng, tiếng chiêng, tiếng gió dào dạt, tiếng suối róc rách,… tất cả tạo nên một âm hưởng đặc biệt trong lòng của người Tây Nguyên nói riêng và với khách du lịch nói chung. Âm thanh này vang lên suốt nhiều thế hệ. Lễ cồng chiêng ở Tây Nguyên gắn liền với các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng. Người chủ nhân của nền văn hóa này là người Jrai, Êđê, Mnông, K’Ho, Bana,… Họ thường sinh hoạt trong không gian chung vào những dịp đặc biệt mà ở đó có đầy đủ các loại nhạc cụ khác nhau, phục vụ cho việc sinh hoạt văn nghệ. Trong lễ hội cồng chiêng có rất nhiều loại nhạc cụ khác nhau nhưng chủ yếu vẫn là chiếc cồng, chiếc chiêng. Đây là loại nhạc cụ đặc biệt, độc đáo, lấy âm thanh tự nhiên để diễn tả nên nhạc của riêng mỗi tộc người mình.
Nét văn hóa sinh hoạt trong lễ hội cồng chiêng mãi mãi là một biểu tượng độc đáo cho hồn thiêng Việt Nam, cho sông núi và tộc người Việt. Tiếng cồng chiêng rất đặc biệt, nó sẽ mãi mãi khắc sâu trong tâm trí, trong tâm hồn của mỗi người tộc người Tây Nguyên, nhắc nhở họ luôn nhớ về nét văn hóa độc đáo của lễ hội này.
