Truyện kể về nòng nọc – Phần 3

Jồng Jong ước vọng kiếm vợ.

Lúc đó, Jồng Jong và Cụ đã vượt qua trí con nai. Có lẽ người xưa, trước kia, dù đã lớn cũng vẫn còn nhõng nhẽo. Nên sau khi đã xong việc ăn sáng, họ mau mau đi thăm rẫy và thăm lúa. Họ lo sợ rằng nhím hoặc thú rừng có thể đã chặt phá hoặc ủi bới rẫy lúa, hoặc rằng khỉ có thể đã ăn nước sói trong rẫy lúa.

Jồng Jong đã chuẩn bị sà-gạc và quen thuộc với cái gùi có nấp. Cụ đã mang theo gùi giỏ, cào giẫy cỏ lúa, và một con dao lớn trong gùi. Họ chỉ mang theo ba túi cơm cói thôi để túi cói lớn gọn gàng. Họ cũng mang theo một nồi đất và một chén vậy. Như vậy, họ đã chuẩn bị sẵn sàng và lộc cộc họ đã đi thật nhanh tới ưong rẫy.

Khi họ đến trong rẫy, họ leo qua hàng rào và mở cửa chòi. Dù người xưa có thể đã đóng cửa chòi kín, nhưng thực sự nó tự đóng lại. Họ bước xuống nấc thang của chòi và lần lượt đi quanh chòi. Jồng Jong và Cụ đi vào trong chòi, và Cụ đã bắt đầu đốt lửa. Khói từ lửa cuồn cuộn lên trên mái tranh của chòi. Họ nhớ lại nơi họ đã phủ giấu trái dưa dưới đất trước đó, và họ quyết định đi kiểm tra.

Sau khi sục sạo trong lúa lớn, họ đã tới nơi và bắt đầu lục sục để tìm trái dưa. Khi họ nhìn thấy trái dưa đã lớn và đẹp, họ đã đưa vào gùi và đậy kín. Cuối cùng, họ tiếp tục lội qua lá lúa và đi thẳng vào trong chòi. 

Cụ đã nướng trái bắp đỏ hồng, chắc là vào mùa giẫy cỏ. Có trái đã chín vỏ, có trái đang lớn dần dưới ánh nắng. Cụ già chỉ hái vét rau thơm và bo bo ngô bắp. Khi đó, Cụ phải về sớm trong khi hai bạn trẻ thì còn lâu, họ đi xem chuồng trại và nói về chuyện trái dưa.

Khi Lộc cộc tới trong chòi, bắp của Cụ đã nướng chín. Hai đứa ăn bứt hạt bắp mỗi người ba bốn trái, rồi no luôn. Lúc đó, hai đứa nói với Cụ:

“Thưa Cụ, chúng cháu chắc không có cậu bác hả Cụ?”

Bà Cụ trả lời và nói: “Này cháu ơi, đâu có, mà cháu có cậu bác đó chứ. Sao cháu không theo Kơ Teh Dăm Thô nơi nguồn biển khơi, mé cọc nọc đó cháu. Đó mới chỉ là người thân thôi.”

Chiều hôm đó, khi về nhà, họ nói với Cụ: “Thưa Cụ, sáng mai Cụ lấy lúa, Cụ lấy luôn lúa nếp nha Cụ.”

Cụ hỏi: “Cháu muốn làm gì?”

Chúng cháu trả lời: “Chúng cháu muốn làm cơm gói, để đi với cậu Teh Dăm Thô.”

Cụ nói:

“Mẹ ơi:

Đường rừng thiêng nó đấy

Đường nước độc nó đấy

Đường đỉa đường vát nó đấy

Đường rắn rết nó đấy

Đường cọp ma nước rắn đất nó đấy

Sao biết qua biết đi đó này cháu!”

Chúng cháu trả lời: “Thưa Cụ, chúng cháu muốn đi tới với người Cậu.”

Cụ nói: “Lấy lúa nếp chúng cháu nói đó, thì tôi lây thôi. Nhưng mà đường chúng cháu đi mới tội chúng cháu, đường rừng nước xa kẻ lạ nó đấy.”

Chúng cháu nói với Cụ: “Thưa Cụ, người Cậu chắc không có con gái hả Cụ?”

Cụ trả lời: “Ừ, có đấy. Sao Diồng Diơng lại thích chúng cháu đấy?”

Jồng Jong hỏi: “Thưa Cụ, hai trái dưa ngà này có đẹp không?”

Cụ trả lời: “Làm sao tôi biết, trước kia đẹp đấy.

Sáng hôm đó, Cụ đi lấy lúa, mang theo hai cái gùi. Gùi nhỏ dành cho lúa khác, gùi lớn cho lúa nếp, để cho Jồng Jong. Sau khi lấy lúa xong, hai đứa bắt đầu vò lúa ve vẩy. Chiều đến, họ giã gạo, Cụ sảy và sàng cho trắng. Tiếp đó, họ giã lúa lức và ngâm gạo nếp trong nồi đất lớn để làm cơm gói. Sau khi giã xong, họ gói nhỏ bằng ngón tay.

No ăn cơm chiều và sùng sục khi nấu cơm gói. Khi cơm đã chín, họ xếp vào gùi và cất giấu kín. Sáng sớm hôm sau, Jồng Jong nói với Cụ: “Thưa Cụ, chúng cháu sẽ đi hôm nay.”

Cụ nhắc nhở: “Cẩn thận khi đi, tránh gặp cọp ma nước rắn đất. Trốn càng lộn ruột, càng nó đuổi. Hãy đi thận trọng và dũng cảm.”

 

Cụ ấn dấu nước miếng lên trán và Lộc cộc bắt đầu hành trình. Trên đường, họ gặp con Vát và Jồng Jong hỏi:

“Sao biết qua biết đi thế này

Đường rừng thiêng

Đường nước độc

Đường gián lởn vởn

Đường đỉa vởn vơ

Đường vát lởn vởn sao biết qua biết đi thế này.”

Và con Vát trả lời: “Đường tôi đi là đường tôi đi, đường anh đi là đường anh đi.”

Tiếp tục hỏi:

“Anh đi đâu với gùi nhỏ đuôi khỉ?”

“Anh đi đâu với gùi lớn đuôi vượn?”

“Anh đi đâu với ná nỏ đuôi sóc?”

“Anh đi đâu mà đeo vòng nơi tay?”

“Anh đi đâu mà cài trâm trên đầu?”

“Làng nào anh tới?”

“Người nào anh đến?”

Cụ trả lời: “Hãy theo đuổi con đường của mình, chúng ta sẽ đến nơi mà ta dự định.”

Jồng Jong đáp:

“Tôi đi tự tôi,

Đường thẳng rẵng đi tôi Tồng Tong,

Đường thanh thản đi tôi Tồng Tong,

Đường bới gà cồ đi tôi Jồng Jong,

Đường gốc rẫy mới đi tôi Tồng Tong.”

“Bật lớn xác trâu đầm tìm ao,

Bật lớn thân người thanh niên kiếm đôi,

Nguồn biển khơi lộ ló em con cậu,

Trời nắng lên lộ ló cô hoạ mi,

Trên từ trên lộ ló le te kêu đêm,

Trên từ trên con yểng than thân,

Người lớn mĩnh muốn tới cầu khấn,

Chiêng kêu vang muốn vừa kê đầu.”

“Ti tự đi đường đi cả trăm,

Tôi tự đi đường trên thanh thản,

Tôi tự đi đường cây nhuộm cao vút,

Tôi tự đi làng giang lóng dài,

Tôi tự đi làng nứa thẳng rẵng,

Tôi tự đi làng chiêng ấm tai,

Tôi tự đi làng phím môi ấm giọng,

Tôi tự đi làng kèn bầu đều phím.”

Con Vát nói tiếp: “Ôi, anh nói hay quá Jồng Jong, nếu thế anh cho tôi một cái cơm gói đi, mọi người sẽ không còn cõng nữa đâu.”

Jồng Jong đáp: “Được, đây này.”

Con Vát nhận và Jồng Jong tiếp tục hành trình. Đột nhiên, một con Rắn to bự nằm chặn đường. Jồng Jong nhớ lời Cụ ngày hôm qua:

“Đường rừng thiêng, đường nước độc,

Đường cọp đường quỷ, đường nước rắn đất,

Đường rắn rết, đường sâu bọ.”

Rắn nói: “Này lồng Jong ơi, đường anh anh đi, đường tôi tôi đi,” giống như con Vát.

Cuối cùng, Rắn cũng xin một cái cơm gói và được cho như con Vát.

Từ đó, hỗn hển họ tiếp tục đi, bước nhanh, bước nhanh, cho đến khi đến nơi khe suối nước. Lúc lội qua dòng suối, Đỉa bơi tới gần, nhúng chân thì bị kẹt, với chân bám chặt vào đá. Anh nhổ một nước miếng và ném dưới nước để đánh thức nó, nhưng nó lại lơ mơ quay lại và bị kẹt lần nữa. Ôi, sao biết qua biết đi thế này.

“Đường rừng thiêng,

Đường nước độc,

Đường kẻ lạ chân giốc,”

Gián đường, sâu đường, Đĩa đường như Cụ nói hôm qua. Lại là câu hỏi quen thuộc:

“Này Jồng Jong ơi, đường anh anh đi, đường tôi tôi đĩ, tôi đi kiếm ăn tự tôi, như anh kiếm ăn đó nữa,”

Đỉa cũng hỏi như các loài trước đó. Sau đó, nó cũng xin một phần cơm gói và được cho như Rắn và Vát.

Băng qua khe suối, họ lên đồi mệt mỏi. Gặp Cọp từ kia, họ sợ hãi, lo sợ. 

“Sao biết qua biết đi thế này,

Đường rừng thiêng người Cụ nói hôm qua,

Đường nước độc, đường kẻ lạ chân giốc,”

Đường cọp, đường quỷ, đường nước rắn đất. 

“Sao biết qua biết đi thế này.”

Cọp trả lời:

“Này Jồng Jong ơi, đường anh anh đi, đường tôi tôi đi, anh đi xứ lạ về làng người anh cứ đi, đường tôi đi săn đi bắn tôi cứ đi.”

Cọp còn hỏi:

“Làng nào anh tới, người nào anh đi?

Khe với đồi làng nào anh qua?

Kẹt vấn đề trong trí bàn bạc thôi.”

Jồng Jong trả lời giống như trước, sau đó Cọp xin cơm gói và được cho như các loài trước.

“Anh cứ đi đi, không có ai mắng ai chửi các anh.

Anh cứ đi tới xứ lạ,

Anh cứ về tới làng người,

Các anh cứ tới bụi cây thân quen, cây nêu Srah-đèn.”

Từ đó, họ tiếp tục đi, bước nhanh, bước nhanh, trong rừng thiêng, qua nước độc, gặp Gấu, Hoảng, Nai, Lợn-rừng, Chó-sói, Gấu-heo, Voi, Tê-giác, Trăn, Đười-ươi, Giả-nhân… mọi loài thú đều hỏi họ. Có một loài Khỉ, lo sợ và ghen tỵ, khiến cho họ phải đối diện với những vấn đề khó khăn, nhưng cuối cùng họ cũng vượt qua.

Chiều hôm đó, khi trời bắt đầu tối, họ tiến lên nhanh chóng và bất ngờ đến bên bờ suối nước, gần biển khơi. Dòng suối có lẽ từng được đổ nước vào biển từ trước, vì nó đầy lá cây và cỏ rậm rạp. Họ bắt đầu thấy nguy cơ khi nước dâng cao. Họ dự định ngủ gần suối trong một lều làm bằng lá cọ, nhưng bỗng dưng họ nói:

“Không biết đường biết băng thế này,

Rừng thiêng này đây, nước độc này đây.

Nước đã dâng đã ngập ngọn giang,

Nước đã dâng đã ngập miệng núi,

Nước đã dâng đã rung lá cây,

Nước đã dâng đã ngập lá tranh,

Nước đã dâng đã ăn trái tim.”

Bất ngờ, một con Thuồng-luồng (cá voi) xuất hiện, tung tạt nước rào rào, trừng trừng nhìn họ và nói:

“Này Jồng Jong, hãy leo lên lưng tôi, tôi sẽ đưa các bạn qua bên kia. Đừng lo, hãy tin tưởng và cưỡi lên lưng tôi. Sau đó, hãy cất giấu giáo-mác và sà-gạc của các bạn, đừng làm gì có thể làm tổn thương tôi.”

Bọn họ đáp: “Làm sao chúng tôi có thể leo lên lưng của con Thuồng-luồng?”

Con Thuồng-luồng trả lời: “Đừng lo, hãy leo lên ngay và cưỡi mau tới bên kia. Đêm nay, hãy ngủ bên kia, và vào sáng mai, các bạn sẽ tìm thấy nhà Bùm-đà (Khoai sắn).”

Jồng Jong đáp: “Vâng.”

Bọn họ vội vã leo lên lưng của con Thuồng-luồng. Lùng nhùng, con cá voi bơi dưới nước, nhanh chóng đưa họ tới bờ bên kia. Bọn họ xuống bờ và ngủ lại ở đó.

Khi bình minh chiếu sáng trời, họ tỉnh giấc, rửa mặt và tiếp tục hành trình. Khi đến nhà Bùm-đà, họ hỏi: “Còn ai ở trong nhà không?”

Bùm-đà trả lời: “Còn tôi.”

Bùm-đà hỏi: “Ai đó?”

Jồng Jong đáp: “Chúng tôi, em và anh Jồng Jong.”

Bùm-đà tiếp tục: “Chính các bạn à?”

Jồng Jong xác nhận: “Đúng vậy.”

Bùm-đà hỏi tiếp: “Các bạn ngủ ở đâu đêm qua?”

Jồng Jong kể: “Chúng tôi ngủ gần bờ sông.”

Bùm-đà hỏi: “Vậy các bạn định đi đâu?”

Jồng Jong đáp: “Chúng tôi định đi cùng cậu Teh Dăm Thô, tới nơi nguồn biển khơi, nơi mé cầy nọc cụt.”

Bùm-đà cảnh báo: “Hãy ăn uống trước khi chúng tôi khởi hành, nếu không, sẽ có nguy hiểm cho các bạn.”

Jồng Jong đáp: “Vâng, chúng tôi đợi sẵn cậu. Chúng tôi muốn cậu dẫn đường, nên chúng tôi sẽ ở đây.”

Sau khi ăn uống sáng, Bùm-đà dẫn họ tiếp tục hành trình trong đồi cỏ tranh. Khi đến nơi, Bùm-đà yêu cầu đốt cháy cỏ tranh để họ có thể lăn lộn trong tro bụi để tránh qua làng Khỉ mà không gặp vấn đề.

Jồng Jong hỏi: “Tại sao phải đốt cỏ tranh?”

Bùm-đà giải thích: “Đốt cỏ tranh để tạo ra bụi đen, khi các bạn lăn lộn trong đó, sẽ trở nên bẩn hơn, giống như các bạn là Khỉ, làm cho việc đi qua làng Khỉ dễ dàng hơn.”

Jồng Jong đồng ý và đốt cỏ tranh. Sau khi lửa đã tắt, họ lăn lộn trong tro bụi để làm cho bản thân trở nên bẩn hơn.

Bùm-đà hướng dẫn: “Bây giờ hãy lăn trong tro bụi đó, để làm cho bản thân các bạn bẩn hơn. Sau đó chúng ta sẽ tiếp tục đi.”

Khi đã đủ bẩn, Bùm-đà dẫn họ tiếp tục hành trình. Trên đường, Bùm-đà nhắc họ không được hỏi về nhà của Teh Dăm Thô khi gặp cô gái Khỉ.

Khi họ bước vào làng Khỉ, Jồng Jong hỏi cô gái Khỉ về nhà của Teh Dăm Thô.

Cô gái Khỉ trả lời mỉa mai và hỏi: “Các anh đến từ đâu vậy?”

Jồng Jong giải thích: “Chúng tôi muốn gặp Teh Dăm Thô.”

Khỉ cười và nói: “Điều đó không dễ dàng chút nào.”

Jồng Jong đáp: “Chúng tôi chỉ muốn biết nhà ông ở đâu thôi.”

Cô gái Khỉ chỉ đường cho họ và khuyên: “Tiếp tục đi thẳng, sau đó lượt xuống ba lượt ỉên, khi đến nướng máng chảy, xuống tiếp là đó là nhà của ông, không có ai khác. Chúc các anh may mắn.”