Một vài giai điệu tấu chiêng của Kon Cau

Ban biên tập 09/03/2024 Bài viết, Văn hóa 11 Lượt xem

Tur Cing Jắt Gùng K’Hor Sre (cau Ryông Tô)

Tác giả: Cô K’ Uyên – Ryồng Tô

Kon cau là tên gọi chung mà cộng đồng Nam Tây Nguyên, bao gồm Mạ, Cil, Làc, Sre, K’Dòn, T’Rin, Nộp,… Gọi các chi tộc liên đới nhau về nguồn gốc. Đó là một cách gần gũi hơn hết về cộng đồng nói tiếng K’Ho. Tên gọi này mang chiều kích thiêng liêng từ nguồn gốc, là tên gọi chung, và cũng là tên gọi để chỉ về cộng đồng Tây Nguyên, “Kon Cau he” nghĩa là “người thượng chúng mình.”

Trong truyền thống Kon Cau, cồng chiêng là một bộ nhạc cụ không thể thiếu trong đời sống thường nhật cũng như liên quan đến tín ngưỡng cổ truyền. Kon Cau có rất nhiều nhạc điệu mang âm hưởng Tây Nguyên, sau đây là một vài nhạc điệu được cô giáo K’ Uyên (thuộc chi tộc Sre, miền Ryông sưu tầm):

Bộ cing K’Hor gồm 6 chiếc

Một Cing mẹ – một cing bố và 4 cing kòn

Mỗi một cing có nhiệm vụ gọi thưa khác nhau

Ví dụ: mẹ gọi – bố thưa – con dạ

5 gùng lot dul dar ( 5 điệu đi một lượt chơi ) riêng điệu thứ 6 (Păk –ke –ru-le) thì chỉ được phép đánh trong dịp lễ tạ ơn (ñô năng)

Gùng 1: Me –Kòn

Theo nhịp điệu: Thoàng – Thoàng- Thoàng- Thoàng di dân –di dân –ndất nhịp này sẽ được gõ trong 18-24 nhịp (tùy độ lâu của chủ thể muốn biểu diễn )

Theo nhịp 1-1-1-123-234.1232314-1232314-

Gùng 2: Gùng biat

Theo nhịp điệu: Thoàng –thoàng–thoàng – thoàng-

dân- thoàng- dân-thoàng – dân-thoàng (cũng tương tự như trên 18-24 nhịp )

Theo nhịp :1-1-1-131-31-31-1313131.1313131.

Gùng 3: Gùng khòm nhớt

Theo nhịp điệu : thoàng di dất –thoàng di dất – thoàng di dất- thoàng di dất Theo nhịp : 134-134-134-134-134-134

Gùng 4: Kòn jùn

Theo điệu : pép – pép- pép- pép tôr jùn . pép peo tôr jùn – ăi kòn glăh tăh tôr kòn jùn – jùn -ơ – jùn -ơ – jùn- ơ- jùn– jùn ơ – jùn ơ- jùn ơ- jùn – cồng jùn sa –n’ha jùn lời. jùn- jùn- jùn- jùn- jùn ơ- jùn

Gùng 5 : Gùng pĕ biăp jrê

Theo điệu: Pé biắp jrê rê ơ dung dất – ơ dung dất- rê ơ dung dất – ơ dung dất rê ơ dung dất- Pé biắp jrê rê ơ dung dất – ơ dung dất- rê ơ dung dất – ơ dung dất rê ơ dung dất

Gùng 6 :Păk –ke –le

Theo điệu: Păk -ke –ru – lê- păk-kul. Dul păk -ke –ru – lê- păk-kul

Păk -ke –ru – lê- păk-kul. Dul păk -ke –ru – lê- păk-kul . Păk- Păk- Păk -ke –ru – lê- păk-kul

Theo nhịp: 1431241 – 1431241 .1,1.1431241.

Jơnau Yal Niam Kơnràñ Jesu đơs: ‘‘Añ lah gùng, bơta ngăn mơ bơta kis; ờ geh cau lơi tus mơ Bàp, dilah ờ găn Añ.” Dilah bol kòn neh git Añ, gen bol kòn krung rơp git Bàp Añ; mơ bơh tŭ do, bol kòn git Khai mơ neh gŏ Khai” (Jo 14, 6-7).

Một vài giai điệu tấu chiêng của Kon Cau

Về Ban biên tập

Bài viết liên quan

Hãy kiểm tra thêm

Ý nghĩa của núi trong văn hóa và tín ngưỡng: Từ Kinh Thánh, văn hóa Kòn Cau đến các tộc người trên thế giới

Hiểu về văn hóa cổ truyền như thế nào ?

Vũ trụ quan và sự sống đời sau

Để lại một bình luận