Từ ngàn xưa, những giá trị cổ truyền đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần và văn hóa của con người. Đó là những phong tục, nghi lễ, truyền thuyết, tín ngưỡng và tập tục được lưu truyền qua nhiều thế hệ, tạo nên bản sắc riêng của mỗi tộc người. Tuy nhiên, bên cạnh những nét đẹp đáng tự hào, không ít điều đã bị che giấu dưới lớp vỏ của ma thuật hoặc mê tín, làm lu mờ đi ý nghĩa chân thực của chúng.
Không thể phủ nhận rằng văn hóa cổ truyền có một sức hút mạnh mẽ nhờ sự phong phú và đa dạng của nó. Những phong tục truyền thống không chỉ phản ánh sự hiểu biết về thế giới của người xưa mà còn thể hiện những giá trị đạo đức, tinh thần cộng đồng, tôn kính tổ tiên và tôn trọng thiên nhiên.
Tuy nhiên, đằng sau sự huy hoàng của cổ truyền, có không ít điều bị bóp méo hoặc lợi dụng, khiến giá trị thật sự của chúng bị lãng quên.
Nhiều phong tục và nghi lễ mang tính biểu tượng cao đã dần bị bao phủ bởi lớp vỏ ma thuật, khiến chúng trở thành công cụ của sự mê tín. Khi những tập tục không còn được lý giải theo khách quan chúng là, chúng dễ bị biến tướng thành những niềm tin mù quáng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội.
Bên cạnh sự biến tướng của những phong tục truyền thống, không ít điều đã bị che giấu dưới lớp vỏ huyền bí, khiến chúng trở nên khó hiểu hoặc bị hiểu sai.Một trong những ví dụ điển hình là tín ngưỡng về các vị thần và linh hồn. Trong nhiều nền văn hóa, người ta tin rằng có những thế lực siêu nhiên chi phối cuộc sống con người. Tín ngưỡng này có thể xuất phát từ lòng kính sợ thiên nhiên, từ nhu cầu giải thích những hiện tượng mà khoa học chưa thể lý giải được vào thời điểm đó. Tuy nhiên, khi những niềm tin này bị thổi phồng lên bởi những truyền thuyết thần bí hoặc bởi những người có ý đồ riêng, chúng có thể trở thành công cụ để thao túng đám đông.
Không thể phủ nhận rằng văn hóa cổ truyền có giá trị to lớn đối với bản sắc tộc người và đời sống tinh thần của con người.
Trước tiên, cần phân biệt rõ ràng giữa tín ngưỡng và mê tín. Tín ngưỡng là niềm tin mang tính tôn trọng và kết nối với truyền thống, trong khi mê tín là sự tin tưởng mù quáng không có cơ sở khoa học. Cần có sự tìm hiểu và lý giải hợp lý về các phong tục tập quán, thay vì chấp nhận chúng một cách mù quáng.
Thứ hai, cần nâng cao nhận thức và giáo dục về văn hóa cổ truyền. Những thế hệ trẻ cần được tiếp cận với kiến thức đúng đắn về nguồn gốc và ý nghĩa của các phong tục, để họ có thể hiểu và gìn giữ những giá trị chân thực, thay vì bị cuốn vào những niềm tin sai lệch.
Cuối cùng, cần loại bỏ những hình thức lợi dụng tâm linh để trục lợi.
Cổ truyền có nhiều đặc sắc, nhưng cũng không ít điều bị che giấu dưới lớp vỏ ma thuật hoặc mê tín. Việc nhận diện và phân biệt giữa giá trị chân chính và những biến tướng tiêu cực là điều cần thiết để bảo vệ di sản văn hóa và phát triển xã hội. Chỉ khi con người có cái nhìn sáng suốt, biết tôn trọng truyền thống nhưng không sa vào mê tín dị đoan, thì cổ truyền mới thực sự trở thành nguồn cảm hứng và động lực cho sự phát triển bền vững của dân tộc.