Câu truyện cổ: Buổi khởi nguyên – Vũ trụ quan Kòn Cau

Bơh Chờm Òr Nau

Kho tàng sử Thi Mạ – Sưu tầm

 

Bơh nồ òr nău, ờ di dunia măt tơngai mơ kơnhăi he dê do neh crơnggơs sơnrờp ờ. Jơh ală phăn neh crơ̆nggơ̆s dơ brê hơdăng K’Du dam Thang dê; bơ̆h hơ̆ cèng tŭs dơ brê dơ̆ bàr K’Mang dam Jong dê, tơnơ̆ gĕn cèng dơ brê dơ̆ pe K’Tang dăm Prio (pe hê cau yău yô gen kĭs sùm; bol khi kĭs rài kĭs ggur trồ). Bơh tơ ris hơ̆, K’Yai dam Du neh cèng jơ̆h ală phăn crơ̆nggơ̆s gen mù tăm pe nơ̆m brê dơ đơm, jrồ jrô ngăn, làh ală Làngƀồc. Bơh chŭp (bơh lài) làh Bràh Tìng, cồ K’Bung dam Dur dê, lồc gĕn tŭs dơ Gling Glong mơ Corang Liang, lơgăr Lanka.

Tă bơh gen ma Bung neh cèng wơl dơ dăng ù tiah bol he dê do, ơm klơ̆k dơ ggul; gen tàng ală phăn crơ̆nggơ̆s neh bơh đơ̆m ne (Làngƀồc) mơ gơlik tơ do. Hơđăng ù tiah do, mò pàng he dê làh Oung Khot Oung Kho neh băc bơntào ală phăn lồc gĕn Bung neh wơ̆l mù tăm ù. Băl mơ geh dŏngkờl bơh Yai dam Du dê, Khot mơ Kho nĕh cơ̆t gơ̆ trồ (nir, dùl nơm kơthŭng dơng wil woàl du gơl) dơ găh jơ̆ng trồ (dùl nơ̆m rùp wil woàl dờng, jrô, yău yo làh dơ̆ng gời), ờ hềt kơnhăp lŭi.

Hơđăng ù tiah he dê, K’Du kòn Dăt klơ̆n kòn tê dơ tờm gle lồc gen gơ lĭk ală ntê; K’Du kòn Dăt rơnjoèt dơ tờm gle lồc gen băc ală plăi măt cau; K’Nu kon Du pơ̆ng (tơnơ̆h) dơ chi gle lôc gen lơ̆h tăm dơlăm gơ dê gơ gơs ờ geh chi lơi. Tờm gle gen làh rùp sơnrơ̆p poăc să he dê. Tă bơh Nuyt chồl trồ dơ rĭs hơđăng, ờ geh gùng lơi mù mù tus tus dơ pe nơ̆m brê hơdăng mơ pe nơm prê dơ đơ̆m tăi. Dơ ris hơ̆, kòn bơnus ờ gŏ chơt; ñcau mìng chơ̆t bơh brê tơggùl tŭs dơ brê lồi dŭt, tŭ ngai tŭ njruñ jrô ềt.

Pe brê hơđăng, pe brê dơ đơm, bol he, ală Kòn-cau, tăm ggul, ală Kòn-Poh, “hê Kòn-cau ti ggùl kòn Poh. Mơ pe nơm trồ hơ̆ làh bơh dul nơm rùp băl. Pe brê hơđăng hơ̆ geh sơ̆l dùl nơm trồ, tăm hơ̆ ală bol khi kis sùm mơ sào sơrmañ; brê dơ đơm geh sơl trồ bol khi dê. Kôyôa dơ găh hơ̆ ală jơnău sơlơ̆ dơ brê he ndo: tŭ he miu, bol khi prăng; tŭ he àng bol khi măng; tŭ he bĭc bol khi lŭh… ”

 


Thửa Xa Xưa Ấy

“Buổi khởi nguyên, không phải thế giới mặt trời và mặt trăng của chúng ta được tạo ra trước tiên đâu. Mọi thứ đã được tạo ra ở thế giới bên trên của K’Du dam Thang; từ đó mới chuyển sang thế giới thứ hai của K’Mang dam Jong, và cuối cùng sang thế giới thứ ba của K’Tang dam Prio (ba vị anh hùng huyền thoại này đều bất tử; họ sống một cuộc sống thiên đường). Từ trên cao ấy, K’Yai dam Du đã chuyển mọi sáng tạo xuống ba thế giới khác bên dưới, rất sâu, là các Địa ngục. Đầu tiên là ở Brah Ting, chỗ K’Bung dam Dur, rồi đến Gling Glong và Corang Liang, lãnh địa của Lanka.

Sau đó, Bung mới mang nó trở lại trên mặt đất của chúng ta, nằm chính giữa; cho nên mọi thứ đều từ chốn ấy (Địa ngục) mà ra cả. Trên mặt đất này, tổ tiên của chúng ta là Oung Khot oung Khong đã sắp đặt mọi thứ và Bung đã trở xuống. Với sự giúp đỡ của Yai dam Du, Khot và Kho đã buộc chặt trời (nir, một cái thúng lớn hình bán cầu) lại ở các mép của đất (một cái hình tròn lớn, sâu, nguyên là bằng) còn chưa ổn định.”

“Trên mặt đất của chúng ta, K’Du kon Dit bấm vào cây tre và nó trổ ra các cành; K’Du kon Dat vặn cây tre và làm ra các mắt; K’nu kon Du đánh vào cây tre và làm cho ruột của nó trở thành rỗng. Cây tre ấy chính là hình mẫu đầu tiên của cơ thể chúng ta.” Từ khi Nyut đẩy trời lên cao, không còn có cách nào đi lại được giữa ba thế giới bên trên với các thế giới bên dưới nữa. Trên cao kia, người ta không chết; người ta chỉ chết từ thế giới giữa đến các thế giới cuối cùng, càng ngày càng xuống sâu hơn.

Ba trời bên trên, ba trời bên dưới, chúng ta, những Kon-cau, ở giữa, những đứa con của Bảy, hê Kon-cau ti gul kon poh. “Và bảy thế giới ấy là hình ảnh của nhau. Ba tầng bên trên cũng có một trời, ở đó các vị bất tử ăn sao; các tầng bên dưới cũng có trời của họ, nhưng ở đó nhịp điệu ngược với chúng ta: khi ta khô thì họ mưa; ta là ngày thì họ là đêm…”

Người con Fyan

Về Ban Biên Tập

Hãy kiểm tra thêm

Cau RơGơi Pañ SơNa Tam Sre

Tam tŭ ngai, cau gen lòt sùm jòi sềm tơ-gah sre. Khai rơgơi ngăn pañ …

Bàr Nă Oh Mi Lòt Sơn Pàm Lời Geh Ka

  Bàr nă ŏh mi khai lòt sơn pàm tam dà rơbòng sre. Bàr nă …

Người Chrau hay Jro và Churu có phải là một ?

Có lẽ, nhiều người sẽ nhầm lần hai cộng đồng này là một tộc người …

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.